เอาบทบูชามาฝากก่อนนะค่ะ ส่วนของไหว้ยังหาเอกสารไม่เจอ จำได้ว่ามี ดอกไม้ (พวงมาลัยดอกกุหลาบ สีชมพู หรือ แดง หรือใช้ดอกกุหลาบสีชมพู หรือ แดง) หมาก-พลูที่ตลาดขายแพ๊คละ 10 บาทค่ะ มี 5 คำ) บุหรี่ (มวนโต ๆ ซื้อที่ร้านขายดอกไม้ หมาก-พลู นั่นแหละค่ะ แพ็คละ 10 บาทเหมือนกัน มี 5 ตัว) แล้วก็มีบุหรี่วินสตัน บรั่นดีแก้วนึง กาแฟดำ ผลไม้  ส่วนบทบูชาก็ตามข้างล่างนี้ค่ะ  ใช้ธูป 5 ดอกจุดสักการะค่ะ

บทบูชาสมเด็จพระปิยะมหาราช

นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมา สัมพุทธัสสะ

ข้าพเจ้าขอนอบน้อมนมัสการ สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น ผู้เป็นพระอรหันต์ ห่างไกลจากกิเลส และเป็นผู้ตรัสรู้ชอบได้ด้วยพระองค์เอง ตลอดชีวิต

อิติปิ โส วิเสเสอิ
อิเสเส พุทธะ นาเมอิ
อิเมนา พุทธะ ตังโสอิ
อิโสตัง พุทธะ ปิติอิ
ปิโยเทวา มนุสสานัง
ปิโยพรหมมา นะมุ ตะโม
ปิโยนาคะ สุปันนานัง
ปินินชะลิยัง นะมามิหัง
พระสยามมินทร์โธ วะโร อิติ
พุทธะ สังมิ อิติ อะระหัง
สะหัสสะกายัง วะรังพุทโธ
นะโมพุทธายะ มาสีสะมานัง
ปิยะมะมะ นะโมพุทธายะ
ปิยะมะมะ นะโมพุทธายะ
ปิยะมะมะ นะโมพุทธายะ

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ ๔ ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยและสมเด็จพระศรีสุริเยนทรา พระบรมราชินี) และสมเด็จพระเทพศิรินทรา พระบรมราชินี (พระนางเธอ พระองค์เจ้ารำเพยภมราภิรมย์ (เดิม หม่อมเจ้ารำเพย) พระธิดาในสมเด็จพระบรมราชมาตามหัยกาเธอ พระองค์เจ้าศิริวงศ์ กรมหมื่อมาตยาพิทักษ์และหม่อมน้อย) เสด็จพระราชสมภพเมื่อวันอังคารที่ ๒๐ กันยายน พระพุทธศักราช ๒๓๙๖ ปีฉลู พระนามเดิม สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาจุฬาลงกรณ์ บดินทรเทพยมหามกุฎ บุรุษรัตนราชรวิวงศ์ วรุตมพงศ์บริพัตร สิริวัฒนราชกุมาร ล่วงพระพุทธศักราชได้ ๒๔๐๔ ปีได้เป็น กรมหมื่นพิฆเนศวรสุรสังกาศ จากนั้นอีก ๖ ปีสถาปนาทรงกรมใหม่ว่า กรมขุนพินิจประชานาถ

ในปีพระพุทธศักราช ๒๔๑๑ หลังจากที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จกลับตำบลหว้ากอ แขวงเมืองประจวบคีรีขันธ์ ในการทอดพระเนตรสุริยุปราคา ก็ทรงพระประชวรหนักด้วยพระโรคไข้ป่าอยู่หลายเพลา จนถึงวันที่ ๑ ตุลาคม ปีเดียวกัน พระองค์ก็เสด็จสู่สรรคาลัย ครั้งนั้น บรรดาพระบรมวงศานุวงศ์ เสนาบดีชั้นผู้ใหญ่ ได้ร่วมประชุมกันและลงมติให้เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติสืบต่อจากสมเด็จพระบรมชนกนาถ เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่ ๕ ในมหาจักรีบรมราชวงศ์ เมื่อทรงพระชนม์ได้เพียง ๑๕ พรรษา โดยที่มีสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินแทน

เมื่อทรงบรรลุนิติภาวะแล้ว ทรงเข้าพระราชพิธีบรมราชาภิเษก จากนั้นก็ทรงตรากตรำพระวรกายทรงงานด้านต่างๆเพื่อให้ประชาชนชาวไทยมีความสุขอยู่ดีกินดีทุกทั่วหัวระแหง พระราชกรณียกิจในพระองค์มีมากมายนานัปการ ดังเช่น

การเลิกทาส - ทรงใช้กลวิธีการเลิกทาสอย่างละมุนละม่อมและยาวนานมาก แต่ก็ได้รับผลสำเร็จอย่างดียิ่ง จึงทำให้ชนชาวไทยทุกผู้ทุกคนพ้นจากการเป็นทาส ได้มีอิสรภาพเป็นไทแก่ตัวจนมาถึงทุกวันนี้
การไปรษณีย์ การโทรเลข และการโทรศัพท์ - ทรงนำนวัตกรรมทั้งหลายเหล่านี้เข้ามาสู่ประเทศสยาม ทรงเริ่มการไปรษณีย์ในช่วงการเข้าร่วมเป็นสมาชิกภาพสากลไปรษณีย์ การโทรเลขเริ่มในปี ๒๔๑๒ และโทรศัพท์ได้เข้ามาทดลองใช้ในปี ๒๔๒๔
การปกครอง - ทรงปรับเปลี่ยนปฏิรูปการปกครองทั้งหลาย เพื่อให้เหมาะสมกับประเทศ
การพยาบาลและสาธารณสุข - ทรงสละพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ให้สร้างโรงพยาบาลวังหลัง แล้วต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น โรงพยาบาลศิริราช เป็นเป็นที่ระลึกแด่ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าสิริราชกกุธภัณฑ์ (โอรสในพระองค์และสมเด็จพระบรมราชชนนีพันปีหลวง ประสูติเมื่อวันศุกร์ที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๔๒๘)
ด้านกฎหมาย - ทรงให้มีการประมวลกฎหมายต่างๆขึ้นมา กำลังหลักในด้านการศาลและกฎหมายที่สำคัญได้แก่ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าคัคนางค์ กรมหลวงพิชิตปรีชากร (พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระน้องยาเธอต่างพระชนนีของรัชกาลที่ ๕ ต้นราชสกุล คัคนางค์) และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารพีพัฒนศักดิ์ กรมหลวงราชบุรีดิเรกฤทธิ์ (พระราชโอรสในพระองค์และเจ้าจอมมารดาตลับ ต้นราชสกุล รพีพัฒน์)
การขนส่งและคมนาคม - ทรงโปรดเกล้าฯให้สร้าง รถไฟหลวง ขึ้นเป็นครั้งแรก รวมทั้งการสร้างถนนต่างๆ
การไฟฟ้า - ทรงนำไฟฟ้าเข้ามาทดลองใช้เป็นครั้งแรก
เปลี่ยนแปลงระบบเงินตรา - ทรงปรับเปลี่ยนรูปลักษณ์และระบบเงินตราบางประการ โดยมีธนบัตรที่เรียกว่า อัฐ เกิดขึ้น

ธนบัตร "อัฐ"
การเศรษฐกิจ - ทรงตั้งหอรัษฎากรพิพัฒน์ขึ้น เพื่อรวมรวบรายได้แผ่นดินมาจัดสรรให้เป็นระบบ
การตั้งธนาคาร - เริ่มต้นจาก บุคคลัภย์ โดยพระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าไชยยันตมงคล กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย (พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระน้องยาเธอต่างพระชนนีของรัชกาลที่ ๕ )
การประปา - ทรงริเริ่มการประปาขึ้น แต่หาได้เข้าที่เข้าทางได้รัชสมัยของพระองค์
การสร้างพุทธศาสนาสถาน - ทรงโปรดให้สร้างและบูรณะปฏิสังขรณ์พระอารามต่างๆ โดยมีวัดพระราชบพิตรสถิตมหาสีมารามเป็นวัดพระจำรัชกาล
การศึกษา - มีพระยาสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) ได้เขียนตำราเรียน ๖ เล่ม ในชุดมูลบทบรรพกิจ ทรงโปรดเกล้าฯให้สร้างโรงเรียนวัดมหรรณพาราม เป็นโรงเรียนหลวงแห่งแรก และยังมี โรงเรียนบำรุงสตรีวิทยา เป็นโรงเรียนเพื่อสตรีแห่งแรกของประเทศสยาม รวมทั้งได้ทรงโปรดให้สร้างโรงเรียนฝึกหัดครูพระนครด้วย

การเสด็จประพาส - ทรงประพาสไปยังประเทศต่างๆ เพื่อเจริญสัมพันธไมตรีกับนานาประเทศ อีกทั้งยังนำวิทยาการต่างๆที่เข้ากับเมืองสยามมาใช้ เพื่อความวัฒนาถาวรของประเทศ
ด้านวรรณกรรม - ทรงพระราชนิพนธ์วรรณกรรมต่างๆไว้มาก อาทิ ลิลิตนิทราชาคริต พระราชพิธีสิบสองเดือน (ได้รับการยกย่องจากวรรณคดีสโมสรว่า เป็นยอดของความเรียง) บทละครเรื่อง เงาะป่า ไกลบ้าน พระราชวิจารณ์
ด้านงานสถาปัตยกรรม - สถาปัตยกรรมที่โดดเด่นมีดังนี้ พระที่นั่งอนันตสมาคม วัดนิเวศน์ธรรมประวัติ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท พระราชวังดุสิต พระรามราชนิเวศน์ (พระราชวังบ้านปืน) ศาลาว่าการกระทรวงกลาโหม

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปฏิบัติพระราชานุกิจและพระราชกรณียกิจมากมายหาที่สุดไม่ได้ ยังความทราบซึ่งใจให้แก่พสกนิกรสยามทุกคน และในวันที่ ๒๓ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๔๕๓ พระมหากษัตริย์พระองค์นี้ก็เสด็จสู่สวรรคาลัย สร้างความทุกขโทมนัสให้แก้ชาวสยามเปนอย่างมาก โดยสิริรวมพระชนมพรรษาได้ ๕๗ ชันษา

เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติ และฉลองพระมหากรุณาธิคุณอันมากล้นพ้น พระบาทสมเด็จเจ้าอยู่หัวในรัชกาลถัดมาทุกพระองค์ก็ทรงได้จัดพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระปิยามหาราชทุกปีตลอดมา

เอกสารอ้างอิงมาจาก มหาจุฬาลงกรณราชสันตติวงศ์ โดย สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ทรงเรียบเรียง และพระราชประวัติพระมหากษัตริย์ ๙ รัชกาล โดย พิมาน แจ่มจรัส